Όταν στέκεσαι στο χείλος του μεγάλου φαραγγιού Grand Canyon, αμέσως εκτιμάς το βάθος του φαραγγιού. Όταν στέκεσαι στον πυθμένα του φαραγγιού, έχεις αμέσως την αίσθηση του ύψους του. Μέτρα το βάθος από το χείλος στον πυθμένα, ή το ύψος από τον πυθμένα στο χείλος. Είναι ίδια. Με άλλα λόγια, το ύψος και το βάθος δεν είναι αντίθετα πράγματα. Αντικατοπτρίζουν το ένα το άλλο. Αυτό είναι αληθινό στην περίπτωση των φαραγγιών. Είναι, επίσης, αλήθεια στην περίπτωση του Θεού.
Η Mary Baker Eddy, η οποία ήταν αφοσιωμένη οπαδός του Χριστού Ιησού και η οποία ανακάλυψε ότι υπάρχει η Επιστήμη του Θεού, εξερεύνησε τα ύψη και τα βάθη του Θεού, που είναι Αγάπη. Στα συγγράμματά της δεν περιόρισε – προς μεγάλο μας όφελος – τις περιγραφές της για τη θεία παρουσία στη λέξη «ύψος» ή μόνο στην ορολογία του «βάθους». Σ’ ένα σημείο, στο βιβλίο της Επιστήμη και Υγεία με Κλειδί των Γραφών, γράφει για την «βαθιά θεολογία» (σελ.546), σ’ ένα άλλο μιλάει για τα «ύψη της αγιότητας» (σελ.514), και σε ένα τρίτο αναφέρει και τις δύο έννοιες σ’ ένα εδάφιο: «Το βάθος, το πλάτος, το ύψος, η ισχύς, το μεγαλείο και η δόξα της άπειρης Αγάπης γεμίζουν όλο το χώρο» (σελ.520). Ίσως αυτοί οι όροι μας μιλάνε, μεταξύ άλλων, για την απόλυτη πανταχού παρουσία του Θεού. Ο Θεός δεν έχει κανένα λόγο να κρατάει τον εαυτό Του κρυφό από τον βλαστό Του. Εκείνος αποφασίζει να αποκαλύψει τη φύση Του, την παρουσία Του και την δύναμή Του.
Καθώς αυτοί που αναζητούν την πνευματικότητα αποκτούν όλο και περισσότερη κατανόηση του Θεού, γίνονται περισσότερο πρόθυμοι να εναγκαλιστούν αυτή την αποκάλυψη. Μια από τις πιο βαθιές πραγματικότητες που αποκαλύπτει ο Θεός είναι, ότι στο σύμπαν υπάρχει ένα τέτοιο πράγμα, όπως είναι η Αγάπη. Η Αγάπη λειτουργεί βαθιά. Γι’ αυτό, η πραγματικότητα αυτή δεν είναι πάντα επιφανειακά εμφανής. Είναι όμως πάντοτε αληθινή. Καθώς η σκέψη μας και η προσοχή μας εμβαθύνουν, αντιλαμβανόμαστε περισσότερο την Αγάπη, που ικανοποιεί τις ανάγκες και τρέφει την πνευματική πείνα της ανθρωπότητας. Σε μια εποχή που είδε μεταλλωρύχους να παγιδεύονται για μήνες στα βάθη της γης και αστροναύτες να πετούν στο διάστημα για ακόμη περισσότερους μήνες, η κατανόηση της παρουσίας Του και της δύναμής Του, που μας λύνει όλα τα προβλήματα, έχει ξεχωριστή σημασία. Ακόμη και τα πιο απομακρυσμένα σημεία του σύμπαντος είναι «εις τας χείρας Του». Ο Θεός του άπειρου βάθους είναι ο Θεός του απέραντου ύψους.
Αν το βάθος και το ύψος δεν είναι αντίθετα το ένα προς το άλλο, πιθανώς είναι και τα δύο αντίθετες έννοιες προς κάτι που δεν έχει βάθος. Όμως, το ρηχό και το επιφανειακό – ανεξάρτητα από το κατά πόσο φαίνεται να διαποτίζουν την κοινωνία μας – δεν μας οδηγούν πουθενά. Δεν οδηγούν σε βαθύτερη μελέτη της πνευματικής πραγματικότητας και της επίγνωσης της ανθρώπινης κατάστασης. Προκειμένου να ανακαλύψουμε πια είναι ουσιαστικά η πραγματικότητα, από ανθρώπινη ή πνευματική άποψη, θα πρέπει πρώτα να στραφούμε προς το Πνεύμα.
Ο συγγραφέας Nicholas Carr – αν και σε καμία περίπτωση δεν προσπαθεί να σταθμίσει πνευματικά βάθη ή να αναρριχηθεί σε άγια ύψη – έχει τη δική του άποψη για τις αιτίες και τις συνέπειες της ρηχής αντιμετώπισης των πραγμάτων στον 21 αιώνα. Στέλνει μια επείγουσα προειδοποίηση στο πρόσφατο βιβλίο του «Τα ρηχά νερά: Τι κάνει το διαδίκτυο στον εγκέφαλό μας». Βλέπει το διαδίκτυο ως την μεγαλύτερη πιθανώς τεχνολογία που αλλάζει το νου, από την εποχή της εφεύρεσης του αλφαβήτου και των αριθμών. Υποστηρίζει ότι κατά την διάρκεια του χρόνου μας μπροστά στον υπολογιστή ερχόμαστε αντιμέτωποι με πολλούς πειρασμούς. Πολύ συχνά αυτοί οι πειρασμοί μας δελεάζουν και μας εμποδίζουν να πάμε βαθύτερα, καθώς επίσης και μας απομακρύνουν απλά από οποιαδήποτε εργασία είχαμε σκοπό να κάνουμε εκείνη τη στιγμή.
Το διαδίκτυο κυριολεκτικά μας βομβαρδίζει με καινούργιες πληροφορίες, ώστε όχι μόνο διακόπτει τη διαδικασία του σκέπτεσθαι αλλά υποβιβάζει και την ικανότητά μας να σκεπτόμαστε βαθιά. Ο Carr λέει, «με τη θέλησή μας δεχόμαστε την απώλεια συγκέντρωσης και εστίασης της προσοχής, τη διάσπαση της προσοχής μας και τον κατακερματισμό των σκέψεών μας, με αντάλλαγμα τον πλούτο της ακαταμάχητης ή τουλάχιστον της ψυχαγωγικής πληροφόρησης που παίρνουμε (σελ.134). Στηρίζει το επιχείρημά του σε ένα πλήθος από επιστημονικά έγγραφα. Το συμπέρασμα είναι ότι πολλοί από αυτούς που χρησιμοποιούν αδιάκοπα το διαδίκτυο δεν σκέπτονται τόσο βαθιά όπως και πριν. Τι πρέπει να κάνουμε;
Μοιάζει σαν, ο Χριστός Ιησούς, αφήνοντάς μας το παράδειγμά του, να προέβλεψε τη διάσπαση της προσοχής στις αρχές του 21 αιώνα. Το παράδειγμά του αποτελεί έναν οδικό χάρτη που μας οδηγεί στην ανατροπή αυτών των καταστάσεων. Παρατήρησε ακριβώς ένα επεισόδιο στην αρχή της αποστολής του, τη διαμονή του για 40 ημέρες στην έρημο (Ματθ. Κεφ.4). Προφανώς, όλο αυτό το διάστημα δεν είχε επαφές με άλλα πρόσωπα. Και φυσικά δεν υπήρχε το διαδίκτυο για να αποσπάσει την προσοχή του. Ο χρόνος του ήταν αφιερωμένος στην βαθιά επικοινωνία με τον Πατέρα, τη θεία Αγάπη. Στο τέλος, όμως των 40 ημερών, ο πειρασμός τον κυνήγησε. Ο διδάσκαλος φαίνεται ότι είχε συνειδητοποιήσει ότι αυτός ο πειρασμός δεν είχε καμία πραγματική δύναμη και ούτε του αναγνώρισε κάτι τέτοιο. Έτσι, ο πειρασμός αυτός δεν τον απέσπασε από την αποστολή του.
Αυτό που ήταν πραγματικά επιφανειακό στις ημέρες του και παραμένει και στην δική μας εποχή, είναι η θνητή δοξασία ότι η ύπαρξη βρίσκεται ολοκληρωτικά μέσα σ’ ένα υλικό πλαίσιο. Μέσα σ’ αυτό το τελείως επιφανειακό πλαίσιο, μια πνευματική προοπτική, που κοιτάζει πιο βαθιά, απορρίπτεται σαν να μην υπάρχει. Αλλά μια στιγμή! Ο Ιησούς επικαλέστηκε το Λόγο του Θεού προκειμένου να απορρίψει διάφορες φάσεις αυτής της δοξασίας. Αποκήρυξε τον ένα πειρασμό μετά τον άλλο, μέχρις ότου σταμάτησαν. Ο θείος Λόγος, που είναι η Επιστήμη της θείας Αγάπης, ενεργεί με την βεβαιότητα του νόμου. Όταν ο Ιησούς επέπληττε κάθε πειρασμό, χρησιμοποιούσε κάποιο εδάφιο που ήδη γνώριζε από τα βιβλία, τα οποία οι σημερινοί διανοούμενοι τα θεωρούν σαν τη βάση της Παλαιάς Διαθήκης. Άρχιζε κάθε απάντησή του με το «Είναι γεγραμμένον…» και ίσως με αυτό υπογράμμιζε, ότι ο Λόγος του Θεού είναι διαρκής, εδραιωμένος, βέβαιος. Κάθε φορά που διακήρυττε το Λόγο, ο Ιησούς κατέγραφε και μια άλλη νίκη. Όταν ο πειρασμός σιγούσε, ο Διδάσκαλος θριάμβευε.
Σ’ ένα εδάφιο, που αναφέρεται σ’ όλη τη σταδιοδρομία του Ιησού, όχι μόνο στην περίοδο των 40 ημερών στην έρημο, η Mary Baker Eddy γράφει: «Βυθίστηκε κάτω από την υλική επιφάνεια των πραγμάτων και βρήκε την πνευματική αιτία» (Επιστήμη και Υγεία, σελ.313). Καθώς εσείς κι εγώ βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά στα επιφανειακά φαινόμενα, θα ανακαλύψουμε και σε κάποιο βαθμό θα βιώσουμε την παρουσία και τη δύναμη του Πατέρα. Του Πατέρα μας. Θα επικοινωνούμε με τη θεία Αγάπη και θα μείνουμε σ’ αυτήν, χωρίς περισπασμούς να παρεισδύουν στην διάρκεια αυτής της επικοινωνίας.
Πειρασμοί που μπορεί να έρχονται στην επιφάνεια ενώ είμαστε στον κυβερνοχώρο – όπως πλήξη, παρακολούθηση της ιδιωτικής σφαίρας άλλων ανθρώπων, παρόρμηση για διασκέδαση παρά για διαπαιδαγώγηση – δεν ανήκουν στον πραγματικό εαυτό μας ή σε οποιονδήποτε από τους βλαστούς Του. Οι πειρασμοί αυτοί δεν έχουν δύναμη μέσα τους. Ούτε πρέπει να τους αναγνωρίζουμε οποιαδήποτε δύναμη. Οι προσπάθειές τους να μας παρασύρουν στα ρηχά νερά του υλισμού, είναι τελικά καταδικασμένες να αποτύχουν. Αυτοί οι πειρασμοί δεν μας επηρεάζουν πια και εξαφανίζονται. Αλλά αυτό απαιτεί πειθαρχία. Απαιτεί αφοσίωση. Απαιτεί να «αιχμαλωτίζομεν παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού» (Κορ.Β΄ 10:5). Τότε μαθαίνουμε και αυξανόμαστε σε πνευματικότητα. Μαθαίνουμε με την μελέτη του γραπτού Λόγου του Θεού, που βρίσκεται στην Αγία Γραφή και στο Επιστήμη και Υγεία με Κλειδί των Γραφών.Μαθαίνουμε μέσα από την εμπειρία μας, μέσα από την πραγματική εξάσκηση της Χριστιανικής θεραπείας. Μαθαίνουμε μέσα από την βαθιά επικοινωνία μας με Αυτόν.
Προσέξτε αυτή την συμβουλή της Mary Baker Eddy σε κάποιο αφοσιωμένο μαθητή της. Αναφέρεται σε ένα μικρό δωμάτιο στον επάνω όροφο του σπιτιού που έμενε τότε ο μαθητής. «Πήγαινε σ’ αυτό το δωμάτιο, χωρίς να έχεις επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο και προσευχήσου, για να έλθει η βασιλεία του καλού. Πες στην σύζυγό σου να μην σε ενοχλήσει ποτέ αυτές τις ώρες τις προσευχής. Όρισε αυτές τις ώρες σε τέσσερις ώρες κάθε ημέρα για μελέτη, προσευχή και διαλογισμό μόνο με το Θεό. Μην επιτρέπεις καμία εξαίρεση στον κανόνα αυτό, σαν να ήσουν επάνω σ’ ένα νησί στη μέση της θάλασσας (Yvonne Cache von Fettweis and Robert Townsend Warnech, Mary Baker Eddy: Christian Healer, Amplified σελ. 399-400).
Όταν κάποιος είναι μόνος με την αγνή Αγάπη, αναμορφώνεται. Στρεφόμαστε στην Αγάπη αποκλειστικά. Αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμη και το γεγονός ότι στρεφόμαστε στην Αγάπη προέρχεται από την Αγάπη. Η Παντοδυναμία μας χορηγεί ακόμη περισσότερη έμπνευση και διορατικότητα. Καθώς συνεχίζεται η αναμόρφωσή μας, η σχέση μας γίνεται πιο ευρεία, πιο βαθιά, ανώτερη, πιο δυνατή. Έχει λεχθεί ότι η σχέση της ανθρωπότητας με το Θεό είναι και κατακόρυφη και οριζόντια. Η κατακόρυφη αντιπροσωπεύει το άμεσο και μοναδικό αγκάλιασμα του Πατέρα για κάθε ένα από τα παιδιά Του. Η οριζόντια αντιπροσωπεύει το πλησίασμα του ενός ανθρώπου προς τον άλλο με τέτοια αγάπη, που είναι η έκφραση της Αγάπης Του για όλους. Όσο η κατακόρυφη σχέση γίνεται βαθύτερη, η οριζόντια φτάνει μακρύτερα. Καμία δεν εμποδίζει την άλλη. Όταν η σχέση μας με τη θεία Αγάπη γίνεται βαθύτερη, υψηλότερη και πλατύτερη, αυτό μας διευκολύνει πραγματικά να φτάσουμε μακρύτερα και να αγκαλιάσουμε την ανθρωπότητα. Αυτό είναι ευλογία για μας. Είναι ευλογία για τους άλλους. Και ίσως το πιο αξιοσημείωτο, προάγει τη θεραπεία. Τη σωματική θεραπεία. Την διανοητική θεραπεία. Την συναισθηματική θεραπεία. Θεραπεία για τους άλλους, θεραπεία για μας.
Ένα μικρό συμβάν το διασαφηνίζει. Τελευταία, μια ηθοποιός, την οποία γνωρίζω, πρωταγωνιστούσε σ’ ένα επιτυχημένο μιούζικαλ. Όταν τελείωσαν οι παραστάσεις, η ηθοποιός αυτή είχε την ευκαιρία να ξαναπαίξει τον ρόλο της σε μια άλλη παραγωγή, μια παραγωγή τοπικού χαρακτήρα. Αυτό, που ίσως δεν ήταν τίποτα περισσότερο παρά ένα ασήμαντο, αν και προσοδοφόρο κεφάλαιο της καριέρας της, κατέληξε να έχει μια βαθιά επίδραση στην εμπειρία της. Η κατακόρυφη σχέση της με το Θεό, τη θεία Αγάπη, δυνάμωσε. Η οριζόντια σχέση της με το Θεό – και η πραγματική αγάπη, που μοιραζόταν μ’ ένα μέλος του θιάσου – επίσης διευρύνθηκε. Σαν να μην έφτανε αυτό, δύο σωματικές θεραπείες, μια για τον εαυτό της και μια για τον σύντροφό της, έγιναν αθόρυβα. Σε μια επιστολή της, για την περίοδο των τριών εβδομάδων, που παρουσιαζόταν το μιούζικαλ, και στο οποίο είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, γράφει: «Ευχαριστώ το Θεό συνεχώς. Ποτέ δεν είχα μια τόσο άγια θεραπεία, όπως αυτή στο θέατρο. Σίγουρα δεν ήταν αρνητικό το να κάνω αυτή τη θεατρική παράσταση για τελευταία φορά. Όλη η σειρά παραστάσεων εξυψώθηκε από τη θεραπεία ενός προβλήματος, που παρουσιάστηκε στο γόνατό μου, την ημέρα της πρεμιέρας. Είναι ολοφάνερο ότι η βοήθεια που μου δώσατε με την προσευχή σας, άγγιξε και καθαγίασε την καρδιά μου. Δύο ημέρες μετά τη θεραπεία μου, μία από τις νεαρές μου φίλες (μία συνάδελφος μου στο θίασο), στραμπούλιξε τον αστράγαλό της κατά την απογευματινή παράσταση, την ημέρα που είχαμε δύο παραστάσεις. Της είπα ήρεμα ότι ο Θεός με θεράπευσε δύο μέρες νωρίτερα από ένα πρόβλημα στο γόνατο και ότι θα θεράπευε, επίσης κι’ αυτήν. Θεραπεύτηκε πριν από την δεύτερη παράσταση και μου είπε ότι ήξερε ότι ο Θεός το έκανε αυτό και με ευχαρίστησε που της υπενθύμισα τη δύναμή Του. Αισθάνθηκα ότι ο Θεός ενεθάρρυνε και ενίσχυε τις ελπίδες και τις ικανότητες αυτών των αγαπημένων προσώπων. Εγώ, μόνο, άφησα το Θεό να είναι η Αγάπη μου, όταν τους αγαπούσα. Σας ευχαριστώ που με βοηθήσατε να ανέβω ψηλότερα».
Το ταξίδι να γνωρίσουμε το Θεό καλύτερα είναι το ύψιστο και πιο βαθύ εγχείρημα, που μπορεί να αποτολμήσει ποτέ ο καθένας από μας. Ο Θεός δεν μας έχει αφήσει μόνους σ’ αυτή τη διαδρομή, δεν μας έχει εγκαταλείψει στα ρηχά νερά της θνητής δοξασίας. Μας έδωσε τον Υιόν Του, το δώρο όλων των δώρων, την ζωντανή απόδειξη ότι η αγάπη από το Θεό ποτέ δεν αποτυγχάνει.
Ο Πατέρας μας έδωσε τον Λόγο Του, μας έδωσε την Επιστήμη Του. Αυτός ο Λόγος μας σώζει από μυριάδες πειρασμούς, οι οποίοι θα ήθελαν, αν μπορούσαν, να σταματήσουν την πορεία μας. Ο Λόγος μας επαναφέρει στον ίσο και στενό δρόμο, όπου γνωρίζουμε το Θεό καλύτερα. Ο Θεός μας έδωσε την εξουσία να θεραπεύουμε και την ικανότητα να θεραπευόμαστε. Καμία απόδειξη της φύσης και της δύναμης του Θεού δεν είναι περισσότερο αισθητή, περισσότερο αναμορφωτική, περισσότερο σημαντική για τους ανθρώπους όσο η Χριστιανική θεραπεία που βασίζεται στην προσευχή. Ο Θεός μας έδωσε τον ένα στον άλλο. Κανείς από μας δεν τοποθετήθηκε επάνω σ’ ένα πλανήτη μόνος του. Είμαστε εδώ μαζί.
Δεν είμαστε μόνοι μας. Είμαστε όλοι εδώ για να βοηθήσουμε, όλοι εδώ για να υπηρετήσουμε ο ένας τον άλλον, είμαστε όλοι εδώ για να φτάσουμε πιο μακριά. «Δεν μπορούμε να βυθομετρήσουμε τη φύση και την ποιότητα της δημιουργίας του Θεού βουτώντας στα ρηχά νερά της θνητής δοξασίας», λέει το Επιστήμη και Υγεία (σελ.262).
Σε κάποιο άλλο σημείο, το ίδιο βιβλίο προσθέτει, «Πρέπει να εμβαθύνουμε στο ρεαλισμό αντί να δεχόμαστε μόνο την επιφανειακή έννοια των πραγμάτων» (σελ.129). Καθώς βυθιζόμαστε όλο και περισσότερο για να εμβαθύνομε στη φύση του Θεού, καθώς ανεβαίνουμε υψηλότερα για να Τον διακρίνουμε πιο καθαρά, οι ευλογίες θα εξαπλώνονται. Προοδεύομε στο ταξίδι μας. Κάποια στιγμή, οι ζωές μας σύρονται από τα ρηχά νερά και οδηγούνται στον ωκεανό της Αγάπης.
